Hvernig verður þraukað næsta áratug?
Húsnæðismál Landspítala – háskólasjúkrahúss (LSH) eru löngu komin í þrot og er nú svo komið að mjög erfitt er orðið að sinna grundvallarstarfsemi sjúkrahússins á ásættanlegan hátt. Aðstaða fyrir sjúklinga og aðstandendur er alls óviðunandi. Auk sívaxandi eftirspurnar þjónustu bætast óhjákvæmilega við nýjungar í starfsemina og vandinn mun því aukast enn frekar ef ekkert verður að gert.
Á heimasíðu nýs háskólasjúkrahúss www.haskolasjúkrahus.is segir m.a.
"Núverandi húsnæði er margra áratuga gamalt, kostnaðarsamt í viðhaldi og hefur ekki þann sveigjanleika sem þarf til að mæta stöðugum breytingum í tækni og vinnufyrirkomulagi. Byggingar voru reistar fyrir mun minni og einfaldari starfsemi en er í þeim núna. Þær fullnægja alls ekki kröfum samtímans um þarfir sjúklinga, góða vinnuaðstöðu fyrir starfsfólk og því síður lágmarksþörfum spítala framtíðarinnar. Margar sjúkrastofur eru óviðunandi og lítil aðstaða fyrir aðstandendur.
Þarfir, réttindi og kröfur sjúklinga hafa stóraukist en víða eru sjúklingar á fjölbýlum og mörg dæmi eru um að örfá salerni og baðherbergi séu á stórum legudeildum. Slíkar aðstæður stuðla að útbreiðslu spítalasýkinga sem breiðast út milli sjúklinga og starfsfólks og hafa valdið faröldrum á sjúkrahúsinu."
Tvær aðalbráðamóttökur eru starfræktar á spítalanum og það hefur ítrekað valdið vandkvæðum við greiningu og fyrstu meðferð mikið veikra sjúklinga. Það er því alveg ljóst að brýn þörf er á nýbyggingum við LSH. Nýr spítali verður hins vegar vart tilbúinn fyrr en eftir áratug. Því þarf að leysa núverandi húsnæðisvanda LSH hið fyrsta og brúa þannig bilið þar til nýtt sjúkrahús verður reist.
Þörf er á húsnæði til bráðabirgða
Það þarf að endurskoða hvort unnt sé að færa bráðastarfsemina betur saman en nú er gert og æskilegt er að flytja megnið af dag- og göngudeildarstarfsemi sjúkrahússins frá meginbyggingum þess til að skapa aukið rými fyrir þjónustu við inniliggjandi sjúklinga. Til þess að það sé hægt þarf að finna annað húsnæði fyrir starfsemi dag- og göngudeilda í námunda við sjúkrahúsið. Spítalinn á töluvert af eignum sem nýtast illa við þjónustu við sjúklinga. Þeim eignum mætti skipta fyrir hentugra húsnæði þannig að ekki þurfi fjárútlát til. Til þess þarf hins vegar heimild stjórnvalda.
Þegar ráðamenn eru spurðir hvaða úrræði þeir sjái er svarið að það verði að þrauka. Það má vera að hluti starfsmanna sé tilbúinn til að þrauka, en er slík afstaða boðleg fyrir sjúklinga? Þegar bent er á að húsnæði, sem byggt var fyrir heilbrigðisþjónustu, standi autt í nágrenni spítalans og geti létt á húsnæðisvandanum er haft eftir ráðuneytisstjóra í heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytinu (HTR) í Blaðinu þann 30. janúar sl. að sú lausn komi ekki til greina, án þess að það sé rökstutt frekar. Er hugsanlegt að skilningsleysi á húsnæðisvanda LSH ríki meðal embættismanna HTR?
Breytt rekstrarform?
Í Morgunblaðinu þann 22. september sl. var rætt við Ingólf Þórisson, þáverandi framkvæmdastjóra tækni og eigna á LSH. Þar segir hann að læknastofum verði boðin aðstaða á LSH og að í hönnunarferli nýs sjúkrahúss Landspítalans sé gert ráð fyrir sérstöku göngudeildahúsi þar sem búast megi við að deildirnar verði reknar með talsvert öðru sniði en nú þekkist, þ.e. að þær verði mögulega einkareknar. Þá liggur fyrir heimild HTR að sjúkrahúsið geti gert sérfræðilæknum kleift að reka göngudeildir í samvinnu við sjúkrahúsið þar sem læknarnir reki og stýri starfseminni, enda hefur ráðuneytið litið svo á að slík framkvæmd samrýmist vel stefnu þess um fjölbreytileg rekstrarform í heilbrigðisþjónustu.
Er það ef til vill tímabær lausn að flytja nú þegar hluta af dag- og göngudeildarþjónustu sjúkrahússins í annað rekstrarform, þar sem tryggingaraðili heilbrigðisþjónustu þyrfti hvorki að reka starfsemina né eiga húsnæðið?
Niðurstaða
Að mínu mati skulda stjórnvöld starfsmönnum LSH og landsmönnum öllum útskýringu á því hvernig unnt verði að þrauka þar til nýr spítali rís.